szukając napoleona

Pałac Paca od frontu.

Pałac Paca, w którym w 1812 roku odbył się bal z okazji przyłączenia Litwy do Księstwa Warszawskiego, znajduje się w opłakanym stanie, jest brudny, śmierdzący.

Pierwsze oddziały napoleońskie wkroczyły do Wilna cztery dni po rozpoczęciu się II wojny polskiej. Jako pierwszy, przez Bramę Trocką wkroczył 8 Pułk Księstwa Warszawskiego pod dowództwem Dominika Radziwiłła. Większość żołnierzy tego pułku pochodziła z terenów Litwy.

Napoleon do Wilna wjechał przez Ostrą Bramę, owacyjnie witany przez mieszkańców.

Tego dnia jeszcze wjechał konno na Górę Zamkową i oglądał panoramę miasta, potem zwiedził arsenał.

Przebywał tutaj od 28 czerwca do 16 lipca. Mieszkał w Pałacu Biskupów (obecnie Pałac Prezydencki). Kilka dni wcześnie nocował tutaj car Aleksander I, który wyjechał z Wilna tuż po rozpoczęciu wojny.

Dawny Pałac Biskupów, w którym mieszkał Napoleon.

W dniach 28-29 czerwca cesarza odwiedził marszałek Michel Ney, dowódca III korpusu. Właśnie w tym pałacu Napoleon wydał rozkaz utworzenia Litewskiej Komisji Tymczasowej i regularnego wojska litewskiego.1 lipca przyjął rosyjskiego generała A. Bałaszowa, nadzwyczajnego posłańca cara Aleksandra. Rozmowy nic nie dały. W Wilnie był także Joachim Murat, król Neapolu i dowódca kawalerii; mieszkał przez kilka dni w Pałacu Paca (Wielka 7). Przy ulicy Wielkiej 36 przez cały czas kampanii 1812 roku mieszkał minister spraw zagranicznych Francji H. B. Maret – miał kontrolować władzę litewską, i administrację francuską na Litwie. W tym samym budynku mieszkał generał A. H. Jomini, gubernator Wilna, który dowodził budową umocnień na Sznipiszkach.
28 czerwca 1812 roku ogłoszono akt Generalnej Konfederacji Królestwa Polskiego. Uroczyste przystąpienie tymczasowego Rządu Litewskiego do Generalnej Konfederacji miało miejsce 14 lipca. Tego dnia tłumy przybyły do teatru, a miasto było iluminowane. 14 lipca w Pałacu Paca odbył się wielki bal z okazji przyłączenia Litwy do Księstwa Warszawskiego. O godz.21 przybył Napoleon, bawił tylko godzinę, podczas, gdy reszta gości wyszła ok. 5 rano. Cesarz opuścił miasto 16 lipca ok, godziny 23, pojechał do Święcian.

Pałac Paca od podwórza.

Z miejsc, które pamiętają pobyt Napoleona w mieście, zachował się Pałac Biskupów (dzisiejsza siedziba prezydenta Litwy), Góra Zamkowa, plac Katedralny, na którym odbywały się przeglądy wojska i parady oraz Pałac Paca. Wygląd tego ostatniego przeczy dawnej przeszłości. Budynek jest zaniedbany, brama i podwórze są zdewastowane, zaśmiecone, śmierdzące. Oczywiście, żadna tablica nie mówi o przeszłości budynku ani o dawnych właścicielach.

Za to tablica upamiętniająca pobyt żołnierzy napoleońskich wisi na tzw. Domu Franka, gdzie mieszkał intendent armii francuskiej, sławiący później piórem Napoleona – Stendhal.

Plac katedralny w Wilnie.

Góra Zamkowa.

Tablica upamiętniająca pobyt Stendhala w Wilnie.