Kamień nr 37 na Nordplatz poświęcony Generałowi Dąbrowkiemu
Niewiele jest chyba bitew z dawnych wieków, tak upamiętnionych, jak Bitwa pod Lipskiem. Największy pomnik Europy, cerkiew, liczne mniejsze pomniki, nazwy ulic i placów i wreszcie Kamienie Apla. 50 kamiennych słupów postawionych w miejscach, w których znajdowały sie oddziały biorące udział w bitwie.
Kamienne, wysokie na półtora metra kolumny stoją skromnie w różnych miejscach Lipska i okolic. Wśród bloków, na zielonych skwerach, placach, w parkach. Nieco się różnią od siebie – kształtem górnej części, inskrypcjami, literami je wieńczącymi. Postawiono je w jednym celu – by uczcić walczących w tych właśnie miejscach w Bitwie pod Lipskiem w 1813 roku.
Theodor Apel
Na pomysł upamiętnienia bitwy wpadł przed 50. rocznicą pisarz Theodor Apel, przyjaciel Richarda Wagnera. W latach 1861 – 64 z własnych pieniędzy opłacił postawienie 44 kamiennych pomniczków. Sześć pozostałych opłaciły organizacje i osoby prywatne. W sumie jest ich 50 a nazywane są potocznie kamieniami Apla (Apelsteine).
Odsłonięcie jednego z nieparzystych kamieni Apla.
Każdy z nich ma 1,50 m wysokości, zostały wykonane z wapienia. Niektóre z nich, zniszczone zębem czasu wymieniono na wykonane z trwalszego materiału. Wtedy jednak miały trochę inny kształt niż oryginały, popełniano też błędy w napisach. Oryginały mają przeważnie kształt granistosłupów o podstawie kwadratu. Zwieńczenie półokrągłe oznacza wojska francuskie, zwieńczenie trójkątne (jakby odwrócona litera V) wojska koalicji. Duże litery na samej górze na samej W, O, S, N to oznaczenia kierunków geograficznych. Duże litery poniżej wskazują strony walczące: N – wojska napoleońskie, V (od niemieckiego Verbündete – sojusznik) – wojska koalicyjne. Następnie w inskrypcji znajduje się nazwisko dowódcy danego odziału i liczba żołnierzy mu podległych.
Inskrypcja główna na jednym z kamieni.
W szeroko rozumianym centrum Lipska najłatwiej dotrzeć do sześciu kamieni. Reszta rozrzucona jest w dalszych dzielnicach i okolicach miasta. Kamienie z numerami niepatrzystymi oznaczaja miejsca, w których stały wojska napoleońskie, z parzystami – koalicyjne. Do tych sześciu można dojechać tramwajem. No to przejedźmy się.
Najbliżej jest do kamienia nr 37. To jeden z kamieni ważnych dla Polaków. Stoi na placu Nordplatz. Dojeżdżamy tam tramwajem nr 12 z centrum miasta (np. spod Dworca Głównego). Z przystanku o nazwie Nordplatz cofamy się o kilkadziesiąt metrów – kamień stoi na tle wysokich krzewów. Inskrypcja główna brzmi: General DOMBROWSKI 5000 M. Druga inskypcja głosi: Schlacht bei LEIPZIG, 18. October 1813 (przy pozostałych opisach ograniczę się do ważniejszej części tekstu)
Koordynaty dla GPS to: 51 ° 21 ‘7 “N, 12 ° 22’ 26” O
Kamień nr 37.
Adam Gąsior