szukając napoleona

Miejsca napoleońskie w Polsce i za granicą.

  • Cesarz tu był – Polska
  • Cesarz tu był – zagranica
  • Karczma
  • Na szlaku epoki N.
  • Polonica
  • Varia
  • Dlaczego szukając Napoleona?
  • Ważne strony
  • Kontakt

Lipskie kamienie pamięci

Posted by Adam Gąsior on August 10, 2016
Posted in: Na szlaku epoki N., Polonica. Tagged: Bitwa pod Lipskiem, generał Dąbrowski, kamienie Apla, książe Poniatowski, Lipsk, Napoleon, Theodor Apel. Leave a comment
IMG_0846

Kamień nr 37 na Nordplatz poświęcony Generałowi Dąbrowkiemu

Niewiele jest chyba bitew z dawnych wieków, tak upamiętnionych, jak Bitwa pod Lipskiem. Największy pomnik Europy, cerkiew, liczne mniejsze pomniki, nazwy ulic i placów i wreszcie Kamienie Apla. 50 kamiennych słupów postawionych w miejscach, w których znajdowały sie oddziały biorące udział w bitwie.

Kamienne, wysokie na półtora metra kolumny stoją skromnie w różnych miejscach Lipska i okolic. Wśród bloków, na zielonych skwerach, placach, w parkach. Nieco się różnią od siebie – kształtem górnej części, inskrypcjami, literami je wieńczącymi. Postawiono je w jednym celu – by uczcić walczących w tych właśnie miejscach w Bitwie pod Lipskiem w 1813 roku.

Theodor_Apel_Ernst_Laddey_1854

Theodor Apel

 

Na pomysł upamiętnienia bitwy wpadł przed 50. rocznicą pisarz Theodor Apel, przyjaciel Richarda Wagnera. W latach 1861 – 64 z własnych pieniędzy opłacił postawienie 44 kamiennych pomniczków. Sześć pozostałych opłaciły organizacje i osoby prywatne. W sumie jest ich 50 a nazywane są potocznie kamieniami Apla (Apelsteine).

indeks

Odsłonięcie jednego z nieparzystych kamieni Apla.

Każdy z nich ma 1,50 m wysokości, zostały wykonane z wapienia. Niektóre z nich, zniszczone zębem czasu wymieniono na wykonane z trwalszego materiału. Wtedy jednak miały trochę inny kształt niż oryginały, popełniano też błędy w napisach. Oryginały mają przeważnie kształt granistosłupów o podstawie kwadratu. Zwieńczenie półokrągłe oznacza wojska francuskie, zwieńczenie trójkątne (jakby odwrócona litera V) wojska koalicji. Duże litery na samej górze na samej W, O, S, N to oznaczenia kierunków geograficznych. Duże litery poniżej wskazują strony walczące: N – wojska napoleońskie, V (od niemieckiego Verbündete – sojusznik) – wojska koalicyjne. Następnie w inskrypcji znajduje się nazwisko dowódcy danego odziału i liczba żołnierzy mu podległych.

IMG_1028

Inskrypcja główna na jednym z kamieni.

W szeroko rozumianym centrum Lipska najłatwiej dotrzeć do sześciu kamieni. Reszta rozrzucona jest w dalszych dzielnicach i okolicach miasta. Kamienie z numerami niepatrzystymi oznaczaja miejsca, w których stały wojska napoleońskie, z parzystami – koalicyjne. Do tych sześciu można dojechać tramwajem. No to przejedźmy się.

Najbliżej jest do kamienia nr 37. To jeden z kamieni ważnych dla Polaków. Stoi na placu Nordplatz. Dojeżdżamy tam tramwajem nr 12 z centrum miasta (np. spod Dworca Głównego). Z przystanku o nazwie Nordplatz cofamy się o kilkadziesiąt metrów – kamień stoi na tle wysokich krzewów. Inskrypcja główna brzmi: General DOMBROWSKI 5000 M. Druga inskypcja głosi: Schlacht bei LEIPZIG, 18. October 1813 (przy pozostałych opisach ograniczę się do ważniejszej części tekstu)

Koordynaty dla GPS to: 51 ° 21 ‘7 “N, 12 ° 22’ 26” O

IMG_0852

Kamień nr 37.

 

Niewiele dalej od ścisłego centrum znajduje się kamień nr 42. Dojeżdżamy do niego tramwajem 4 lub 7 z centrum. Wysiadamy na przystanku Gerichtsweg, przy ulicy Dresdner Straße, niedaleko placu Stephaniplatz. Na kamieniu inskrypcja główna: General BUELOW (spater) Graf v. DENNEWITZ  III. Prus. Corps, 29000 man. To jeden z odnowionych pomników. Oryginał znajduje się w parku Wilhelma–Külza.

Koordynaty dla GPS to: 51° 18′ 55″ N, 12° 24′ 35″ O

IMG_1023

Kamień nr 42.

 

Tramwajem nr 8 dojedziemy do kolejnego pomnika – nr 35. Wysiąść trzeba na przystanku Luetzner i przejść na ulicę Endersstraße. Inskrypcja główna  brzmi: Marschall MORTIER, 1. u. 2. Div. d. j. G., 10000 M.

Koordynaty dla GPS to: 51° 20′ 8″ N, 12° 19′ 54″ O

IMG_1032

Kamień nr 35

Kolejny kamień – nr 31 –  najłatwiej odwiedzić będą przy Pomniku Bitwy Narodów. Tramwajem nr 15 dowożacym nas do Pomnika jedziemy ok. pięć minut dalej, do przystanku Probsthedia. Kamień stoi przy ulicy Dösener Straße, tuż przy budynku banku Sparkasse. Główna inksrypcja brzmi:Victor Lauriston, II. und V. Corps, 30000 Mann

Koordynaty dla GPS to: 51° 18′ 16″ N, 12° 25′ 28″ O

IMG_0939

Kamień nr 31.

 

Kolejne dwa kamienie to zniszczone mocno oryginaly, ale jeden ważny dla nas. Tuż obok bramy Torhaus Dölitz, w której znajduje sie opisane już na tym blogu Muzeum Figur Cynowych stoja kamienie nr 13 i 33. Dojeżdżamy do nich tramwajem nr 11 z centrum (ok. 25 minut jazdy), wysiąśc trzeba na przystanku Leinestrasse i przejśc się ok 5-10 minut. Inskrypcje brzmią: na kamieniu nr 13 – OUDINOT, Herzog von Reggio, 3. u. 4. Division der jungen Garde, 12000 M., zaś na kamieniu nr 33 – PONIATOWSKI, AUGEREAU, VIII. u. IX. CORPS; OUDINOT, III. u. IV DIVISION D. JUNG. GARDE, 30000 M .

Koordynaty dla GPS na to miejsce to: 51° 17′ 15″ N, 12° 23′ 15″ O

Pierwotnie kamienie te postawiono w innych miejscach i tam też stoja teraz kopie. Miejsca te, to odpowiednio: kamień 13 – Wachau, ulica Dösener Weg (51° 17′ 0″ N, 12° 25′ 1″ O) i kamień 33 – Lößnig, ulica  Bornaische Straße (51° 17′ 56″ N, 12° 23′ 7″ O).

IMG_1038

Kamień nr 33.

Tych sześć kamieni Apla, w tym cztery stojące w oryginalnych miejsach można “zaliczyc w ciągu jednego dnia. Warto wtedy zaopatrzyć się w kartę miejską (Leipzig Card), uprawniającą do darmowego korzystania z transpoortu miejskiego (1 dobowa kosztuje – 11,5 euro, 48-godzinna – 22,5 euro, 72 -godzinna – 41,5 euro. Pozostałe kamienie najlepiej odwiedząc samochodem. Jednak to zadanie na kilka dni, miejsca sa oddalone od centrum miasta i od siebie dość znacznie. Dla chcących jednak podaję listę kamieni (przypominam: nieparzyste – wojska Napoloena) z adresami po niemiecku (łatwiejj będzie szukać na mapie) i koordynatami do GPS.

 

  1. Wachau, Bornaer Chaussee – 51° 16′ 47″ N, 12° 25′ 53″ O – (VIVTOR, HERZ. V. BELUNO, II. Corps, 20000 M)
  2. Straße Güldengossa–Liebertwolkwitz – 51° 15′ 54″ N, 12° 26′ 49″ O – (Prizn Eugen von Wurtemberg, 10.000 M)
  3. Dösen, Kreuzung Markkleeberger Straße / Eigenheimstraße – 51° 17′ 4″ N, 12° 24′ 29″ O – (AUGEREAU, Herzog v. Gastilione, IX. Corps, 10000 M.)
  4. Rundweg um den Markkleeberger See – 51° 15′ 34″ N, 12° 24′ 8″ O – (General v. KLEIST, 10000 Mann)
  5. Bornaer Straße (Verbindung Wachau–Liebertwolkwitz) – 51° 16′ 53″ N, 12° 27′ 3″ O  – (Graf LAURISTON, V. Corps, 15000 M.)
  6. S 43 (Verbindung Güldengossa–Großpösna) – 51° 15′ 39″ N, 12° 28′ 41″ O – (Furst GORTSCHAKOFF, 9000 M.)
  7. Holzhausen, Auf dem Kolmberg – 51° 17′ 23″ N, 12° 29′ 21″ O – (MACDONALD, Herzog von Tarent, XI. Corps, 15000 M)
  8. Großpösna, Querstraße – 51° 16′ 24″ N, 12° 30′ 18″ O – (General Klenau, 9. Oest•Corps, 24000 M)
  9. Liebertwolkwitz, Liprandisdorfer Straße – 51° 17′ 5″ N, 12° 28′ 10″ O – (Mortier, Herzog von Treviso, 2 Divisionen d. jung. Garde, 12000 Mann)
  10. Auenhainer Straße, am Gewerbegebiet Güldengossa – 51° 15′ 31″ N, 12° 27′ 44″ O – (Graf PAHLEN III., 3000 Reiter)
  11. Markkleeberg-Ost, Rilkestraße – 51° 16′ 30″ N, 12° 24′ 7″ O – (Furst Poniatowski, VIII. Corps, 8000 M.)
  12. Großdeuben, Zehmener Straße – 51° 14′ 21″ N, 12° 23′ 13″ O – (General BIANCHI, österr. Reserve)
  13. Patrz w tekście
  14. Lindenthal – 51° 23′ 40″ N, 12° 20′ 17″ O – (Gen. Lieut. St. Priest, 12000 M Russen)
  15. Gohlis, Max-Liebermann-Straße – 51° 22′ 32″ N, 12° 21′ 40″ O – (General COMPANS, I. Division)
  16. Lindenthal, Salzstraße – 51° 23′ 58″ N, 12° 20′ 44″ O – (General Graf LENGERON, 18500 M. Russen)
  17. Möckern, Georg-Schumann-Straße – 51° 22′ 6″ N, 12° 20′ 32″ O – (General LAGRANGE, II. Division)
  18. Lindenthal, Weststraße – 51° 23′ 10″ N, 12° 19′ 19″ O – (Gen. Lieut. v. SACKEN, 9000 M Russen)
  19. Gohlis, Max-Liebermann-Straße – 51° 22′ 33″ N, 12° 22′ 18″ O – (General FREDERIC, 3. Division)
  20. Wahren, Linkelstraße – 51° 22′ 28″ N, 12° 19′ 22″ O – (Generallieutenant von York, I. preuß. Armeecorps, 21500 Mann)
  21. Wiederitzsch, Delitzscher Landstraße – 51° 23′ 35″ N, 12° 22′ 31″ O – (General DOMBROWSKI, General SOUHAM, General DELMAS v. III. Corps, zus. 12000 M)
  22. Lindenau, Saalfelder Straße – 51° 19′ 57″ N, 12° 19′ 1″ O – (General Graf GYULAI, III. öster. Corps. 17.000 M.)
  23. Lindenau, Karl-Heine-Straße/Karl-Heine-Platz – 51° 19′ 56″ N, 12° 20′ 11″ O – (General Graf BERTRAND, IV. Corps, 10000 M.)
  24. Leutzsch, Benediktusstraße – 51° 20′ 48″ N, 12° 18′ 43″ O – (Prinz von Hessen-Homburg, I. Colonne vom III. Österr. Corps)
  25. Möckern, Georg-Schumann-Straße – 51° 21′ 58″ N, 12° 21′ 0″ O – (MARMONT Herz. v. Bagusa (richtig Ragusa), VI. Corps, 18.000 M)
  26. Plagwitz, Antonienstraße – 51° 19′ 14″ N, 12° 19′ 45″ O – (Furst M. Liechtenstein, I. österr. leichte Division, 5500 M.)
  27. Holzhausen, Stötteritzer Landstraße – 51° 18′ 36″ N, 12° 27′ 9″ O – (MACDONALD, XI.Corps. 12000 M.)
  28. Baalsdorf, Kurt-Hänselmann-Weg – 51° 19′ 7″ N, 12° 28′ 31″ O – (Gener. Graf BENNIGSEN, III. Colonne, 65000 M)
  29. Schönefeld, Theklaer Straße – 51° 21′ 40″ N, 12° 25′ 11″ O – (Marschall Marmont, VI. Corps, 15000 M)
  30. Schönefeld, Theklaer Straße – 51° 21′ 58″ N, 12° 25′ 22″ O – (Gener. Graf LANGERON, 30000 M.)
  31. Patrz w tekście
  32. Liebertwolkwitz, Monarchenhügel – 51° 17′ 32″ N, 12° 26′ 40″ O – (Gener. BARCLAI de TOLLY, II. Colonne, 50.000 M.)
  33. Patrz w tekście
  34. Dölitz, Bornaische Straße – 51° 17′ 14″ N, 12° 23′ 34″ O – (Erbprinz von Hessen-Homburg, später General von Nostiz. I. Colonne, 50000 Mann)
  35. Patrz w tekście
  36. Eutritzsch, Delitzscher Straße – 51° 21′ 43″ N, 12° 22′ 54″ O – (Gen. v. Blucher, V. Colonne, Schles. Armee, 25000 M)
  37. Patrz w tekście
  38. Heiterblick, Torgauer Straße – 51° 21′ 37″ N, 12° 26′ 37″ O – (Bernadotte CARL JOHANN Kronprinz v. Schweden, 50000 M.)
  39. Mölkau, Engelsdorfer Straße – 51° 19′ 58″ N, 12° 26′ 48″ O – (General Reynier, VII. Corps, 10.000 M.)
  40. Paunsdorf, An den Theklafeldern – 51° 21′ 36″ N, 12° 27′ 13″ O – (Capitain BOGUE englische Raketenbatterie)
  41. Schönefeld, Torgauer Straße – 51° 20′ 58″ N, 12° 25′ 17″ O – (NEY, Prinz v. d. MOSKWA, linker Franz. Flügel)
  42. Patrz w tekście
  43. Anger-Crottendorf, Volkshain Stünz – 51° 20′ 14″ N, 12° 25′ 47″ O – (Major Carl Friccius, Mit Gott für König und Vaterland, 3. Königsberger Bataillon des 3. ostpreuss. Landwehr Inf. Regiments)
  44. Schkeuditz, Leipziger Straße 59 – 51° 23′ 30″ N, 12° 14′ 14″ O – (Generallieutenant von York, 21500 Mann)
  45. Probstheida, Prager Straße – 51° 18′ 57″ N, 12° 24′ 37″ O – (Die verbündeten Monarchen beim Sturm auf Leipzig, 19. October 1813)
  46. Lindenthal, An der Hufschmiede – 51° 23′ 32″ N, 12° 20′ 28″ O – (GENERAL v. BLUCHER, SCHLESISCHE ARMEE, 60000 MANN)
  47. Wachau, Auenhainer Allee – 51° 15′ 46″ N, 12° 25′ 39″ O – (Feldmarschalleutnant Graf Weißenwolf, Österreich-Grenadier Division, 5320 Mann)
  48. Sellerhausen, Riesaer Straße – 51° 20′ 46″ N, 12° 26′ 18″ O – (General Reynier, VII. Corps, General von Zeschau, sächsische Division, 3500 Mann, letzte Stellung)
  49. Markkleeberg-Ost, Dösener Straße – 51° 16′ 37″ N, 12° 23′ 55″ O – (IV. Kavalleriecorps Kellermann, 3000 Reiter)
  50. Markkleeberg, Kirchstraße – 51° 16′ 40″ N, 12° 23′ 23″ O – (Kaunitz-Inf.reg. Nr. 20, 500 Mann)

 

www.leipzig.de

www.leipzig.travel

IMG_1030

Kamień nr 35.

IMG_1029

Kamień nr 35 z drugą inskrypcją.

IMG_1026

Kamień nr 42 z widoczną literą W oznaczającą kierunek zachodni.

IMG_1028

Kamień nr 42.

IMG_0941

Kamień nr 31, u góry widoczne oznaczenia kierunków – SW i SO.

IMG_0940

Kamień nr 31.

IMG_0850

Kamień nr 37 na placu Nordplatz.

IMG_0847

Kamień nr 37 z widoczną u dołu data postawienia.

Share this:

  • Twitter
  • Facebook

Like this:

Like Loading...

Posts navigation

← Cynowe bitwy
Piwo na urodziny cesarza →

Leave a Reply Cancel reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

Gravatar
WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. ( Log Out /  Change )

Twitter picture

You are commenting using your Twitter account. ( Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. ( Log Out /  Change )

Cancel

Connecting to %s

  • Adam Gąsior

    • Adam Gąsior
  • Archives

    • December 2022
    • November 2022
    • October 2022
    • September 2022
    • August 2022
    • February 2022
    • January 2022
    • December 2021
    • November 2021
    • October 2021
    • September 2021
    • July 2021
    • May 2021
    • April 2021
    • March 2021
    • February 2021
    • January 2021
    • December 2020
    • November 2020
    • October 2020
    • June 2020
    • May 2020
    • April 2020
    • March 2020
    • August 2019
    • July 2019
    • June 2019
    • May 2019
    • March 2019
    • February 2019
    • December 2018
    • September 2018
    • August 2018
    • July 2018
    • June 2018
    • May 2018
    • April 2018
    • March 2018
    • February 2018
    • January 2018
    • December 2017
    • November 2017
    • October 2017
    • September 2017
    • August 2017
    • July 2017
    • June 2017
    • May 2017
    • April 2017
    • March 2017
    • February 2017
    • January 2017
    • December 2016
    • November 2016
    • October 2016
    • September 2016
    • August 2016
    • July 2016
    • June 2016
    • May 2016
    • April 2016
    • March 2016
    • February 2016
    • January 2016
    • December 2015
    • November 2015
    • October 2015
    • September 2015
    • August 2015
    • July 2015
    • June 2015
    • May 2015
Create a free website or blog at WordPress.com.
Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use.
To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy
  • Follow Following
    • szukając napoleona
    • Already have a WordPress.com account? Log in now.
    • szukając napoleona
    • Customize
    • Follow Following
    • Sign up
    • Log in
    • Copy shortlink
    • Report this content
    • View post in Reader
    • Manage subscriptions
    • Collapse this bar
 

Loading Comments...
 

    %d bloggers like this: