
Plac św. Józefa w Kaliszu, widoczny budynek starostwa powiatowego – przed przebudową prefektura, w której mieszkał m.in. car Aleksander I.
Plac św. Józefa w Kaliszu, widoczny budynek starostwa powiatowego – przed przebudową prefektura, w której mieszkał m.in. car Aleksander I.
Najstarsze miasto w Polsce nie może się pochwalić zbyt wieloma pamiątkami z epoki napoleońskiej. Jednak trzy i to niedaleko od siebie oddalone warto odwiedzić: kolumnę, koszary, urząd.
W 1806 roku Prusacy szybko zostali z Kalisza wyrzuceni, 9 listopada kapitan artylerii Kacper Miaskowski na czele spontanicznie zebranego oddziału mieszczan zdobyli miasto (stacjonowało tu już tylko 127 Prusaków) i Kalisz stał się szybko silnym ośrodkiem tworzenia zalążków polskich oddziałów – tutaj utworzono Drugą Legię (po Pierwszej Poznańskiej) – Legię Kaliską. Wcześniej bo 14 listopada do Kalisza wkroczył pierwszy oddział francuski, 200 ludzi pod wodzą Denchampsa.
Po pokoju w Tylży Kalisz znalazł się w granicach Księstwa Warszawskiego, stał się stolicą departamentu.
Do 1808 roku w koszarach kaliskich stacjonował 7 pułk piechoty Księstwa Warszawskiego pod dowództwem pułkownika Macieja Sobolewskiego (z Kalisza wyruszył do Hiszpanii) oraz 8 pułk piechoty Księstwa Warszawskiego pod dowództwem pułkownika Cypriana Godebskiego (przeniósł się później do Konina).
3 maja 1810 roku Kalisz odwiedził jadący do Warszawy król saski i książe warszawski Fryderyk August, zaś w kwietniu 1812 król westfalski Hieronim Bonaparte.
12 lutego doszło do niepomyślnej dla Francuzów bitwy pod Kaliszem, zginęło w niej i poniosło rany kilkuset żołnierzy. Lazaret dla rannych urządzony był w klasztorze Barnardynów.
17 lutego 1813 do miasta przybył car Aleksander I a po kilku dniach dołączył do niego król pruski Fryderyk Wilhelm III. 28 lutego podpisali oni traktat zaczepno – obronny przeciw Napoleonowi.
Wszystkie miejsca pamiętające epokę napoleońską znajdują się w centrum miasta.
Przed kościołem pw. Nawiedzenia NMP i klasztorem Jezuitów (dawniej Bernardynów) przy ulicy Kilińskiego stoi wysoki obelisk-kolumna. To najstarszy zachowany pomnik w Kaliszu, który wzniesiony został w 1813 roku przez żołnierzy francuskich w miejscu pochówku około 300 żołnierzy francuskich i bawarskich, którzy zmarli w szpitalu utworzonym w ówczesnym klasztorze Bernardynów.
Niedaleko stąd do placu św. Józefa. Najokazalszym budynkiem jest tutaj budynek starostwa powiatowego (pon numerem 5). W epoce napoleońskiej stał tutaj barokowy kompleks zabudowań jezuickich mieszczacy prefekturę departamentu kaliskiego. To tutaj właśnie mieszkał król Westfalii Hieronim Bonaparte, tutaj zatrzymał się król saski i książe warszawski Fryderyk Augusta a przez sześć tygodni mieszkał car Aleksander I. W latach 1823-24 budynek został przebudowany pod kierownictwem polskiego architekta niemieckiego pochodzenia Franciszka Reinsteina. Styl budowli zmieniono na klasycystyczny, dobudowano południowe skrzydło kolegium nadając pałacowi regularny kształt i ozdobiono portykiem. Niestety na budynku próżno szukać jakiejkolwiek tablicy informującej o znamienitych gościach mieszkających w tych murach.
Mniej więcej na środku placu, tam gdzie stoi obecnie pomnik Jana Pawła II, stał pomnik upamiętniający zjazd monarchów w Kaliszu w 1835 roku i spotkanie cara Aleksandra I z królem pruskim w 1813 roku. W roku 1927 obelisk został zdemontowany i stanął w Szczypiornie, gdzie osadzony został w żelbetonowej konstrukcji – na szczycie umieszczono brązową głowę Piłsudskiego. Na placu św. Józefa stanął pomnik 29. pułku Strzelców Kaniowskich. Ten został zniszczony podczas II wojny światowej.
Pomnik Jana Pawla II w miejscu, gdzie stał pomnik poświęcony monarchom państw zaborczych a potem pomnik Pułku Strzelców Kaniowskich.
Tablica za to wisi na murze budynku kilkaset metrów stąd (ulica Babina 16). To tzw. K”koszary Godebskiego”. Tutaj przez krótki czas stacjonował świeżo formowany 8. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego (pierwotnie 4. pułk piechoty Legii Kaliskiej) wchodzący w skład 2. Dywizji Księstwa Warszawskiego pod rozkazami gen. Józefa Zajączka.
Napis na tablicy głosi: „Za czasów Księstwa Warszawskiego w gmachu tym mieściły się koszary Wojska Polskiego 8. pułku piechoty Legii Nadwiślańskiej, którego komendantem był w 1807 r. poeta Cyprian Godebski poległy w Bitwie pod Raszynem”. Zawiera błąd: nie był to pułk Legii Nadwiślańskiej, lecz Księstwa Warszawskiego, powieszono tę tablicę w okresie międzywojennym.