szukając napoleona

W sali teatralnej w Erfurcie, podczas spektaklu “Król Edyp”, przy słowach tytułowego bohatera “przyjaźń wielkiego człowieka jest darem bogów”, car Rosji chwycił dłoń Napoleona i uścisnął ją z taką serdecznością, że podobno “poruszył serca wszystkich widzów”.

Jesienią 1808 roku Erfurt w Turyngii był miastem, na które zwrócone były oczy całego ówczesnego świata. Od 24 września do 14 października trwało tu spotkanie cesarza Napoleona i cara Aleksandra I zwane kongresem erfurckim. Oprócz dwóch największych władców europejskich zjechali się do Erfurtu również władcy państw wchodzących w skład Związku Reńskiego. Przez dwadzieścia dni odbywały się rozmowy, parady, przedstawienia teatralne, spiskowanie. To w Erfurcie napoleoński minister spraw zagranicznych Talleyrand zdradził go i doprowadził do kolejnego sojuszu Austrii z Rosją.

Jednym z ważniejszych ustaleń kongresu wynikiem była konwencja nakładająca na Rosję obowiązek pomocy militarnej Francji, w razie wypowiedzenia jej wojny przez Austrię. Oczywiście już rok później, podczas wojny okazało się, jak kłamliwe ze strony Rosjan były to ustalenia. Wystarczy przypomnieć próbę zajęcia przez nich Krakowa, udaremniona przez księcia Józefa Poniatowskiego, który siłą wdarł się do miasta płazując szablą zagradzających drogę rosyjskich żołnierzy.

Napoleon po Erfurcie nie miał złudzeń co do wartości układu z carem, nie wiedział jednak o skali zdrady Talleyranda, który przekazał wszystkie jego plany a co za tym idzie, słabe punkty Francji jej wrogom.

Napoleon potraktował zjazd władców jako okazję do pochwalenia się poziomem sztuki francuskiej i ściągnął do Erfurtu najlepszych aktorów znad Sekwany,w  tym swojego ulubieńca  Talmy. Już pierwszego dnia obaj monarchowie oglądali w teatrze tragedię “Cynna” napisaną przez Corneille’a w 1641 roku.

I tak, dzień po dniu, trwały rozmowy dyplomatyczne, wspólne posiłki, wieczorami zaś spotykano się na spektaklach teatralnych.

Napoleon spostrzegł, że Aleksander z powodu słabego słuchu w teatrze nie wszystko słyszał i kazał ustawić dwa fotele w miejscu, gdzie zwykle znajduje się loża orkiestry. Po prawej i lewej stały krzesła dla królów. Z tyłu, to znaczy na parterze, miejsca zajmowali książęta, ministrowie i generałowie.

Dzisiejszy widok sali, w której podczas zjazdu erfurckiego odbywały się spektakle teatralne oglądane przez Napoleona.

Oprócz “Cynny” obejrzano jeszcze “Andromachę”, “Britannicusa”, “Mitridatesa” i “Króla Edypa”. Podczas tego ostatniego przedstawienia przy słowach Edypa: “przyjaźń wielkiego człowieka jest darem bogów” Aleksander chwycił dłoń Napoleona i uścisnął ją z taką serdecznością, że podobno “poruszył serca wszystkich widzów”.

Budynek Kaisersaal w Erfurcie.

Obecnie budynek Kaisersaal, w  którym cesarz z carem oglądali przedstawienia teatralne mieści hotel, restaurację i salę kongresowo-koncertową. Na ani w budynku nie ma żadnej tablicy upamiętniającej pobyt Napoleona, jedynie holu stoi figura mająca go przedstawiać.

Figura Napoleona w w holu budynku Kaisersaal w Erfurcie,