Wzgórze “Słońca Austerlitz”

Wzgórze Żurań z widocznym pomnikiem/fot. AG

To ze wzgórza Żurań,, 2 grudnia 1805 roku o godzinie 7.30, Napoleon i jego sztab byli świadkami wschodu słońca nad horyzontem, m.in. nad wzgórzem Prace, nad położonym nieco dalej miasteczkiem Austerlitz. Tak zrodziła się legenda “Słońca Austerlitz”.

Na wzgórze Żuran przeniósł się Napoleon ze swoim sztabem 1 grudnia. Na południowo-wschodnich zboczach rozlokowana była 1. dywizja piechoty gen. Le Blond Saint-Hilaire’a i 2. dywizja piechoty gen. Vandamme’a z IV Korpusu marszałka Soulta. Obie miały odegrać niepoślednią rolę w nadchodzącej bitwie i nocą przemieściły się w pobliże wroga – Vandamme w pobliże Jirikoviec, Saint Hilair – nad potok Rokytnice.

Orszak cesarza na Żuraniu stanowili: Caulaincourt, Murat, Junot, Mouton, Rapp, Lemmarois, Lebrun, Macon, Thiard, Segur i doktor Yvan.

Mapa plastyczna na wierzchu pomnika/fot. AG

Nocą cesarz wizytował obozowiska swoich wojsk (o tym napiszę już niedługo), a nad ranem, po wspomnianym wschodzie słońca obserwował teren. U jego boku stawili się już wtedy marszałkowie. O godzinie 8 mgły rozrzedziły się i napoleon mógł zorientować się w sytuacji. Stojąc na swym koniu arabskim Cyrus, w płaszczu z kampanii włoskiej wydawał rozkazy. To wtedy odbył się krótki dialog z marszałkiem Soult. Napoleon spytał go: Ile potrzebujesz czasu, by zdobyć to wzgórze (Pratze). Marszałek odpowiedział: “Dziesięć minut, Sire”. Napoleon odrzekł: “Dajmy im jeszcze kwadrans.” Potem dał rozkaz do ataku i rozpoczął się decydujący o bitwie manewr.

Na wzgórzu Żurań cesarz został jeszcze półtorej godziny, po 11 udał się na zdobyte świeżo wzgórze Pratze.

Pomnik na wzgórzu Żurań/fot. AG

Obecnie na wzgórze Żurań można dostać się (300 metrów) wąską drogą prowadzącą z szosy nr 430 z Brna do Ołomuńca. Na końcu znajduje się niewielki parking. Wzgórze wznosi się na wysokości 287 m n.p.m. a nad otoczeniem góruje mniej więcej na 80 metrów. Widać z niego świetnie większy teren Bitwy pod Austerlitz, wzgórza Pratze, Santon, równiny ciągnące się aż po horyzont. W orientacji pomaga plastyczna mapa na wierzchu pomnika.

Ten pomnik o kształcie prostopadłościanu odsłonięto w czerwcu 1930 roku w obecności delegacji wojskowych ówczesnej Czechosłowacji i Francji. Być może wtedy narodziła się legenda, że teren wokół pomnika uznano za eksterytorialną enklawę należącą do Francji (niektórzy podają datę uznania – 1958 rok).

Autorem pomnika był czeski architekt Wojciech Kerhart (1892 – 1978).

Na wierzchu prostopadłościanu z polerowanego granitu umieszczono brązową mapę plastyczną pola bitwy z ustawieniem armii francuskiej i sprzymierzonej. Widnieje też tu cytat z proklamacji Napoleona po zwycięskiej bitwie.

www.austerlitz.org