szukając napoleona

Galeria A w National Gallery w Londynie/fot. AG

Cztery płótna tego samego autora – Horacego Verneta – wiszą parami naprzeciwko siebie w Galerii A londyńskiej National Gallery. W tym jednym miejscu zgromadzono malarskie opisy czterech triumfów francuskiej armii nad różnymi przeciwnikami.

Ojciec chrzestny Wojciech Kossaka, Emile-Jean-Horace Vernet był autorem licznych obrazów opisujących epokę napoleońską. Namalował między innymi „Bitwę pod Somosierrą”, „Śmierć księcia Poniatowskiego” i „Wincentego Krasińskiego w wąwozie” – jeśli chodzi o napoleońskie polonica.

Te cztery duże obrazy batalistyczne wiszące obecnie w National Galery w Londynie zostały zamówione przez Księcia Ludwika Filipa Orleańskiego, który po emigracji wrócił w 1914 roku z Anglii do Francji. Późniejszy król Ludwik Filip (od 1830 roku) zapłacił artyście za cztery obrazy 38 tysięcy franków. W ciągu pięciu lat Vernet namalował cztery dzieła: Bitwa pod Jemappes (1821), Bitwa pod Montmirail (1822), Bitwa pod Hanau (1824), i Bitwa pod Valmy (1826). Ludwik Filip chciał pokazać swoje prorepublikańskie sympatie. Obrazy zawisły pierwotnie w Pałącu Królewskim w Paryżu. Po uszkodzeniu je podczas rewolucji w 1948 roku, kssiąże zabrał je do siebie a potem do Londynu, dokąd wyemigrował.

Co przedstawiają obrazy:?

Bitwa pod Valmy – 20 września 1792 roku.

Pruska armia pod wodzą Karola Wilhelma Brunszwickiego (34 tysięcy piechoty i 12 tys. kawalerii) oraz wojska austriackie (11 tys.) i heskie (6 tys.) oraz 5 tysięcy francuskich emigrantów, starły się z republikańską armią francuską pod dowództwem generała Franicszka Kellermanna i Charlesa Dumouriez licząca ok. 36 tysięcy żolnierzy To pierwsze zwycięstwo wojsk republikańskich, choć sama bitwa miała przedziwny charakter – obie strony postrzelały do siebie z armat, piechota francuska śpiewała Marsyliankę i pieśń „Ça Ira” i po raz pierwszy nie uciekła z pola bitwy. Przeciwnik odszedł z pola bitwy. Straty po obu stronach były niskie – niewiele ponad 300 Francuzów i ponad 200 Prusaków.
W 1804 roku Kellerman otrzymał tytuł honorowego marszałka oraz księcia Valmy.

Horacy Vernet – Bitwa pod Valmy/fot. AG

Bitwa pod Jemappes – 6 listopada 1792 roku.

Generał Dumouriez dowodzący słabą pod względem szkoleniowym, ale licząca ponad 40 tysięcy żołnierzy armią pokonał armię austriacką pod dowództwem księcia Alberta Saskiego-Cieszyńskiego. Stary francuskie – 4 tysiące, austriackie – 7 tys. Austriacy się wycofali a Francuzi w następnych tygodniach zajęli Flandrię.

Horacy Vernet – Bitwa pod Jemappes/fot. AG

Bitwa pod Montmirail – 11 lutego 1814 roku. To jedno z pięknych zwycięstw napoleona podczas kampanii roku 1814, kiedy bił się wielokrotnie z liczniejszym przeciwnikiem a mimo to udawało mu bronić Francji aż do zdrady Marmonta. Przeciwnikiem cesarz był korpus rosyjski Osten-Sackena. Rosjanie stracili 4 tysiące żołnierzy, Francuzi – 2 tys.

Horacy Vernet – Bitwa pod Montmirail/fot. AG

Bitwa pod Hanau – 30 października 1813 roku.

Niecałe dwa tygodnie po wielkiej bitwie pod Lipskiem, Napoleon na czele wycofującej się armii został zaatakowany przez 43 tysiące Bawarczyków (jeszcze niedawno sojuszników Napoleona) generała Wredego. Bawarczycy stracili 9 tysięcy, Francuzi – 4 tys. Na obrazie, nie bez powodu – widnieją sylwetki polskich szwoleżerów – jak zwykle spisali się dzielnie, biorąc udział w rozbiciu lewego skrzydła Wredego. W ataku zginął pułkownik Dominik Radziwiłł

Horacy Vernet – Bitwa pod Hanau/fot. AG

Horacy Vernet – Bitwa pod Hanau, fragment z widocznym szwoleżerem Gwardii Cesarskiej/fot. AG

Wstęp do National Galery jest bezpłatny. Galeria A znajduje się na poziomie -1.
https://www.nationalgallery.org.uk/